مدافع سرسخت تعدد جشنواره‌ها هستم
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۵۲۴۳۸
محمدمهدی طباطبایی‌نژاد با بیان اینکه مدافع سرسخت تعدد جشنواره‌ها است، از نقشی که جشنواره‌های سینمایی به خصوص جشنواره‌های فیلم کوتاه در معرفی استعدادها به سینمای ایران ایفا می‌کنند، سخن گفت.
به گزارش ایسنا، مدیرعامل سابق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی درباره مواجهه خود با استعدادهای خاص در جشنواره‌های سینمایی گفت: در جشنواره ۱۰۰ که من در مقطعی سابقه دبیری هنری آن را داشته‌ام، استعدادهای بسیار شاخصی پیدا شده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این مدیر سینمایی همچنین درباره شرایط تولید فیلم کوتاه در کشور تصریح کرد: بحث فیلمنامه یکی از معضلات امروز سینمای کوتاه و اساسا سینمای امروز ماست. این مشکل، مشکل مهمی است اما ریشه آن به مشکل عمیق‌تری برمی‌گردد و آن اینکه در سال‌های اخیر حوزه نویسندگی و ادبیات ما ضعیف شده است. ما مقاطع تاریخی‌ای را به یاد داریم که نویسندگان استخوان‌دار و قوی، متن‌های خوبی را در حوزه ادبیات خلق می‌کردند و به تبع آن نه فقط در قالب آثار اقتباسی که در همه حوزه‌ها شاهد اتفاقات خوبی بودیم.
وی ادامه داد: اساسا زمانی که تنور نویسندگی و نگارش و ادبیات در کشوری داغ می‌شود، حوزه نگارش فیلمنامه در سینمای آن کشور هم گرم می‌شود. فیلمنامه بیش از آنکه متعلق به سینما باشد متعلق به حوزه ادبیات است و آبشخور اصلی‌اش آنجاست. در این سال‌ها بازار داستان، رمان و حتی داستان کوتاه در کشور ما رونق آنچنانی نداشته و چندان گرم نبوده است. البته نه اینکه فعالیتی نداشته‌ایم و حتی نویسندگان خوبی هم داشتیم که کارهای موفقی ارائه کرده‌اند اما بازار نویسندگی در کشور ما در این سال‌ها بازار گرمی نبوده است. این نبود گرما، به حوزه‌های دیگر هم سرایت کرده که مهمترین آن‌ها فیلمنامه‌نویسی بوده است.
این مدیر سابق سینمایی گفت: به همین دلیل است که هر گاه می‌خواهیم از آسیب‌های سینما در حوزه‌های مختلف آن صحبت کنیم، عمده حرف‌مان این است که در حوزه فیلمنامه اشکال و ضعف داریم که نکته درستی هم هست. اما باید بدانیم ریشه اصلی آن پررونق نبودن بازار ادبیات ماست. اگر همین امروز ما بخواهیم جریان اقتباس را در سینمای خود داشته باشیم، واقعا منابع اقتباسی چندانی در اختیار نداریم که قابلیت استفاده را داشته باشد.
وی افزود: حتی در حوزه شعر هم شاهد این اتفاق هستیم. در دهه‌های ۶۰ و ۷۰، شعر انقلاب اسلامی یکی از پررونق‌ترین بخش‌های هنر بود، زمانی که چهره‌هایی مانند قیصر امین‌پور، سیدحسن حسینی، ساعد باقری و سهیل محمودی در این حوزه فعال بودند اما امروز یک غزل‌سرا به نام فاضل نظری داریم که مردم او را می‌شناسند. مهمترین اشکال در همین است که حوزه شعر و ادبیات ما از رونق سابق افتاده و دور شده است.
طباطبایی‌نژاد تأکید کرد: تمامی بخش‌های فرهنگ و هنر، به یکدیگر ارتباط ارگانیک دارند و وقتی در بخشی دچار ضعف می‌شویم، این ضعف در بخش‌های دیگر هم خودش را نشان می‌دهد. همه بخش‌ها با هم باید تقویت شود. از این منظر فیلمنامه‌نویسی ما بیشتر از هر چیز از ضعف فعالان حوزه ادبیات لطمه دیده است. وقتی که فیلمنامه دچار ضعف می‌شود، طبیعتا جریانی مانند جریان فیلم کوتاه ما هم دچار ضعف می‌شود. به‌خصوص که چفت‌وبست یک فیلمنامه در حوزه سینمای کوتاه، گاهی دشوارتر از سینمای بلند است. مانند گفتن یک رباعی یا دوبیتی خوب است که در واقع می‌توان آن‌ها را شعرکوتاه دانست. گفتن یک رباعی خوب گاهی خیلی دشوارتر از سرودن یک قصیده خوب است.
این مدیر سینمایی که سابقه دبیری جشنواره‌های سینمایی را هم در کارنامه خود دارد، درباره تأثیر جشنواره‌ها بر ارتقای سطح کیفی فیلمنامه‌ها هم تأکید کرد: جشنواره‌ها حتما می‌توانند تأثیرگذار باشند. حوزه هنر، حوزه ایجاد انگیزه و بازار است و همه عوامل باید دست به دست هم بدهند تا هنرمند با قرار گرفتن در یک جریان طبیعی، انگیزه‌هایش برای فعالیت تقویت شود. او هم باید احساس رقابت داشته باشد و هم مورد تشویق قرار بگیرد و همه این عوامل از مولفه‌های رشد هنری یک هنرمند هستند. یک جشنواره زمانی که برگزار می‌شود، چند رویکرد را به‌صورت همزمان پیگیری می‌کند. اول اینکه هنرمندان را گرد هم جمع می‌کند تا به تماشای آثار یکدیگر بنشینند. دوم اینکه یک فضای رقابتی برای آن‌ها به‌وجود می‌آورد. سوم اینکه آن‌ها را مورد تشویق قرار می‌دهد تا در فضای کاری خود حرفه‌ای‌تر شوند و انگیزه ماندن پیدا کنند. ده‌ها مولفه دیگر از این جنس می‌توان برای تقویت فعالیت هنرمندان در ساحت هنر، برای یک جشنواره مدنظر داشت.
طباطبایی‌نژاد افزود: هیچ فعالیت فرهنگی و هنری در خلا رها نمی‌شود و همه رویدادهای کوچک و بزرگ، به اندازه خود اثرگذار هستند. رویدادی اگر به درستی برگزار شده باشد، حتما اثر خودش را هم گذاشته است. آن‌هایی که استمرار دارند و مسیر درستی برای برگزاری پیدا می‌کنند، می‌توانند برای این تأثیرگذاری برنامه‌ریزی بیشتری داشته باشند و به حوزه‌های دیگر هم ورود داشته باشند. مثلا یک جشنواره می‌تواند به حوزه ارائه حمایت‌های مالی یا اعطای فاوند ورود پیدا کند. یک رویداد متناسب با اهداف و رویکردهای خود می‌تواند وارد حوزه حمایت مالی از فیلمسازان شود. شناسایی استعدادها هم از دیگر کارکردهای این رویدادهاست.
وی تأکید کرد: من همواره جزو طرفداران برگزاری جشنواره‌ها هستم چرا که معتقدم در فضای فقیر فرهنگی کشور ما، این رویدادها انگیزه‌بخش و دل‌گرم کننده هستند. همین رویدادها ایجاد نشاط می‌کنند و شادابی فضای هنری کشور را به دنبال دارند. معتقدم فضای فرهنگی و هنری کشور، نیاز به این جشنواره‌ها دارد و در همه دنیا هم همین‌گونه است. در کشوری مانند فرانسه، چیزی در حدود ۵۰۰ جشنواره سینمایی اعم از محلی و بین‌المللی برگزار می‌شود. حتی خاطرم هست جشنواره‌ای در حوزه سنگ و سرامیک داشتند! در همه این بخش‌ها به‌صورت تخصصی به ظرافت هنر و رسانه توجه می‌شود.
طباطبایی‌نژاد در ادامه درباره تأثیر سینمای کوتاه در زمینه ایجاد فضای گفتگو در جامعه امروز ایران هم توضیح داد: به عقیده من مهمترین رسانه برای ایجاد یک فضای گفتگو و احیای اعتماد عمومی، همین رسانه سینما و به‌خصوص فیلم‌های کوتاه است. در همین رسانه‌های اجتماعی، بیش از ۸۵درصد مراجعه مخاطبین، به ویدئوهای کوتاه است. نمی‌توان همه را از یک جنس دانست اما این اتفاق در حال رخ دادن است و اگر به شکل هنرمندانه و قابل‌قبول در این حوزه تولید داشته باشیم، حتما می‌تواند اثرگذار هم باشد. در همه دنیا همواره فیلم‌ها بیشترین ارتباط را با مخاطبان برقرار کرده و بیشترین تأثیر را هم گذاشته‌اند. در شرایط فعلی کشور ما هم همین اتفاق در حال رخ دادن است. امروز شاید فیلم‌ها در فضای مجازی بیشتر کارکرد گزارشی داشته باشند اما می‌توان نگاه هنری به این حوزه هم داشت و معتقدم همچنان می‌تواند بالاترین اثرگذاری را هم داشته باشد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: روز دانشجو سوييس دفاع مقدس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی طباطبایی نژاد جشنواره ها حوزه ها کشور ما بخش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۵۲۴۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قابهایی شبیه به زندگی از جنس فلسفه و شعر و عرفان
گروه فرهنگ و هنر ایسکانیوز- «داریوش مهرجویی: شاعرانگی زندگی معمولی»؛ این عنوانی در بخش ویژه و مرور آثار جشنواره مسکو روسیه است تا این رویداد بین‌المللی در چهل‌وششمین آوردگاه خود میزبان آثاری از جنس شعر و عرفان و فلسفه باشد. آثاری از داریوش مهرجویی فقید که منتخب آن‌ها برای نمایش در این جشنواره، بیانگر این مهم است. «گاو»، «هامون»، «درخت گلابی»، «پری»، «لیلا» و «اشباح» از جمله فیلم‌هایی هستند که در جشنواره بین‌المللی مسکو روی پرده می‌روند.
فیلم سینمایی «گاو» نه تنها از بهترین فیلم‌های زنده‌یاد داریوش مهرجویی‌ست، که از مهمترین آثار سینمای ایران نیز شمرده می‌شود. این فیلم که به سال ۴۸ ساخته شد در زمره فیلم‌های مؤثر در شکل‌گیری موج نوی سینمای ایران نیز قرار می‌گیرد. عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، جمشید مشایخی و جعفر والی از جمله بازیگران فیلمی هستند که روایت‌گر قصه «مش‌حسن» و شدت علاقه او به گاوش است. در تمامی این سال‌ها جشنواره‌های ونیز، کن، برلین، لندن و لس‌آنجلس از جمله مهمترین رویدادهای سینمایی میزبان این فیلم بودند، فیلمی که در سال‌های ۵۱، ۶۷ و ۷۸ در رای‌گیری منتقدان، موفق به کسب عنوان بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران شد.
فیلم سینمایی هامون به نویسندگی داریوش مهرجویی و با بازی خسرو شکیبایی، بیتا فرهی و عزت‌الله انتظامی، راوی داستان زندگی مردی به نام حمید هامون است که زندگی زناشویی کابوس‌واری را پشت سر می‌گذارد. این اثر داریوش مهرجویی که به سال ۶۸ ساخته شد، در دوره هشتم جشنواره فیلم فجر (۱۳۶۸) با کسب پنج سیمرغ بلورین به‌همراه جایزه ویژه هیئت داوران ستاره بی‌رقیب سینمای آن سال ایران بود. این فیلم در جشنواره هشتم برنده جایزه ویژه هیئت داوران برای بهترین فیلم و همین‌طور سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، فیلمنامه، فیلمبرداری، نقش اول مرد، و بهترین تدوین شد. همچنین «هامون» کاندیدای دریافت سیمرغ بلورین در شش زمینه دیگر بود.
«درخت گلابی»، نیز از دوست‌داشتنی‌ترین عاشقانه‌های سینمای ایران با انگاره‌های فلسفی است، فیلمی برگرفته از داستانی به قلم گلی ترقی که برشی از زندگی یک نویسنده بی‌بر و بار، همچون درخت گلابی خانه پدری را روایت می‌کند.
محمود شایان، نویسنده‌ای در حوالی ۶۰ سالگی‌ست که چند کتاب تاکنون نوشته و مشهور شده، چند سالی می‌شود که او برای نوشتن کتاب جدید، دستش به قلم نمی‌رود. به همین خاطر، به باغی در دماوند می‌رود که از ایام شباب، خاطرات زیادی از آنجا دارد. همایون ارشادی، گلشیفته فراهانی، جعفر بزرگی، نعمت‌الله گرجی و شهرام حقیقت‌دوست از جمله بازیگران این اثر مهرجویی به‌شمار می‌روند.
«لیلا» که نیمه دوم دهه هفتاد ساخته شد، دوازدهمین فیلم بلند داریوش مهرجویی به نویسندگی خود او و با اقتباس از داستانی به قلم مهناز انصاریان است. چکیده داستان این فیلم که با بازی لیلا حاتمی، علی مصفا، جمیله شیخی و محمدرضا شریفی‌نیا همراه است را می‌توان این‌گونه تعریف کرد. لیلا روز بیست‌وهشتم ماه صفر با رضا، دوست برادرش حسین برخورد می‌کند و آشنایی‌شان به ازدواج می‌انجامد. مدتی بعد، لیلا روز تولدش می‌فهمد که بچه‌دار نخواهند شد و پزشک هم اشکال را از لیلا می‌داند.
«پری» یکی دیگر از آثار شناخته‌شده مهرجویی‌ست که در جشنواره مسکو در نگاه مخاطبان می‌نشیند. این فیلم با تمام انگاره‌های فلسفیش که البته فاصله مشهودی با «درخت گلابی» دارد را می‌توان از عرفانی‌ترین آثار سینمای ایران بخوانیم. «پری»، اقتباسی از رمان «فرانی و زویی» و داستان کوتاهِ «یک روز خوش برای موزماهی» نوشته «جروم دیوید سالینجر» است که در آن بازیگرانی چون نیکی کریمی، علی مصفا، خسرو شکیبایی و پارسا پیروزفر نقش‌آفرینی کرده‌اند.
این فیلم که در نیمه اول دهه هفتاد ساخته شد، روایت‌گر برشی از زندگی دانشجوی ممتاز ادبیات و تئاتر است که با خواندن یک کتاب کوچولو دچار تحولات بنیادی حسی و فکری می‌شود. پری که در زندگی و روابط خود با اطرافیانش به مشکل خورده، با خواندن این کتاب که به طور اتفاقی پیدا می‌کند، زندگی خود را کاملا دست‌خوش تغییرات جدی می‌بیند تا جایی که رهسپار کشف حقیقت زندگی می‌شود.
«تیمسار سلیمانی و همسرش در روابط خود به بن‌بست می‌رسند، تلاش‌های وکیل خانواده برای بهبود اوضاع زندگی آنان بی‌نتیجه می‌ماند. سال‌ها بعد گناهان تیمسار گریبان مازیار (پسر جوانش) را می‌گیرد و مسیر عشق و زندگی او را دشوار می‌سازد.» این چکیده داستان فیلمی به نام «اشباح» از دیگر ساخته‌های مهرجویی به نویسندگی خود او است که بناست روی پرده جشنواره مسکو به نمایش در بیاید. در این فیلم که به سال ۹۲ ساخته شد، بازیگرانی چون همایون ارشادی، مهتاب کرامتی، حسن معجونی و ملیکا شریفی‌نیا به نقش‌آفرینی پرداخته‌اند.
به هر روی، جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو، میزبان قابهایی شبیه به زندگی و از جنس شعر و فلسفه و عرفان است تا با مرور آثار مهرجویی فقید، دفتری از دیوان دوست‌داشتنی سینمای ایران را ورقی زده باشد.
*سید محمد حسین لواسانی- فعال رسانه
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد